Introduksyon

Noong Pebrero 2019, nilagdaan ni dating Pangulong Rodrigo Duterte ang Republic Act No. 11223 o mas kilala bilang Universal Health Care (UHC) Law. Layunin nitong tiyakin na ang lahat ng Pilipino, may trabaho man o wala, ay may access sa abot-kayang serbisyong pangkalusugan.

Pero hanggang ngayon, marami pa rin ang nalilito. Libre na nga ba ang lahat? Sapat na ba ang PhilHealth? Paano ito nagagamit lalo na sa mga liblib na lugar o para sa mga kapos sa buhay?

Sa blog na ito, sisikapin naming ipaliwanag sa simpleng paraan kung paano mo at ng iyong pamilya masusulit ang UHC, at kung paanong maipaglalaban mo ang karapatang ito sa harap ng mga limitasyon ng sistema.

I. Ano ang Universal Health Care Law?

Ang UHC Law ay nagsasaad na:

• Lahat ng Pilipino ay awtomatikong kasali sa PhilHealth
• Pinapalawak nito ang saklaw ng benepisyo sa “primary care” (check-up, diagnostic tests, basic meds) at iba pang serbisyo tulad ng:
  • Preventive care (pagsugpo bago lumala ang sakit)
  • Curative care (gamot at operasyon)
  • Rehabilitative at palliative care (pag-aalaga sa may malubhang karamdaman)

Ito ay dapat magbigay ng equitable access sa mga pampublikong ospital at health centers.

II. Mga Hakbang Para Masulit ang UHC

1. Ipa-verify ang membership sa PhilHealth Kahit automatic ang coverage, mahalagang siguruhing may updated record ka sa PhilHealth. Magtungo sa pinakamalapit na PhilHealth office o online portal.
2. Hanapin ang pinakamalapit na Konsulta Provider Ang PhilHealth ay may Konsultasyong Sulit at Tama (Konsulta) package para sa basic health services. May listahan ng Konsulta Providers sa kanilang website o sa lokal na health office.
3. Ipaalam sa barangay o LGU kung may programa silang kaakibat ng UHC, tulad ng libreng laboratoryo, gamot, o medical mission.
4. Panatilihing updated ang sarili sa mga benepisyo at coverage. Nagbabago-bago ito kada taon.
5. Huwag maghintay na lumala ang sakit. Mas maraming benepisyo ang makukuha kapag agaran ang konsultasyon.

III. Mga Hamon sa Implementasyon ng UHC, Lalo na sa Probinsya

• Kakulangan ng pasilidad sa rural areas
• Mabagal na serbisyo sa ilang pampublikong ospital
• Kulang ang impormasyon ukol sa aktwal na saklaw ng benepisyo
• Out-of-pocket expenses pa rin lalo na kung may gamot o test na hindi saklaw
• Hindi pantay-pantay ang kalidad ng serbisyong medikal

IV. Ano ang Magagawa Mo Kahit Limitado ang Systema?

• Magtanong at mag-follow-up. Minsan ay hindi automatic ang serbisyo—kailangan ipaglaban.
• I-report ang hindi makatarungang singil sa PhilHealth o DOH hotline.
• Makiisa sa komunidad. Collective voice ang kailangan para palakasin ang pagpapatupad ng batas.
• Alamin ang mga Z-benefits at catastrophic coverage na para sa malubhang sakit (e.g. cancer, dialysis).

V. Pangwakas na Paalala

Ang Universal Health Care Law ay isang mahalagang hakbang para sa isang mas makatarungang lipunan. Pero hindi pa ito perpekto.

Ang papel natin bilang mamamayan ay:

• Alamin ang ating karapatan
• Gamitin ang mga available na benepisyo
• Maging mapagmatyag at mapanagot ang gobyerno sa tamang pagpapatupad

Sa mga susunod naming blog post, tatalakayin naman namin ang mga kakulangan ng UHC at kung paano ito sinasalo ng pribadong sektor, NGO, at community-based initiatives.

Mula sa Ancio: Ang kalusugan ay karapatan. Sulitin mo ito.